Pogrzeb to ważne wydarzenie dla członków każdej kultury. Godne pochowanie swoich najbliższych jest jedną z najważniejszych naturalnych potrzeb społecznych, przez co przesądy dotyczące między innymi ubrania zmarłego na przestrzeni lat silnie ewoluowały.
W jakich ubraniach należy pochować zmarłego?
Istnieją ściśle określone zasady, którymi należy się sugerować podczas przygotowywania ciała do pochówku. Wiele z nich dotyczy również ubranie zmarłego, ponieważ są to jedne z niewielu przedmiotów, które zostają umieszczone oprócz ciała w trumnie. Poszczególna interpretacja niektórych przesądów różni się od konkretnych regionów w Polsce – z nieco innymi zabobonami możemy spotkać się na Kaszubach, natomiast z zupełnie innymi w Małopolsce. Jednym z najczęściej powtarzających się przesądów jest ten dotyczący pochówku w zniszczonym ubraniu. Według podań suknia lub garnitur osoby zmarłej powinny być zupełnie nowe. Tłumaczenie takiego przesądu zawiera się we wspomnieniach, które łączyły zmarłego z danymi ubraniami za życia. Koszule lub buty używane przez niego w życiu doczesnym powinny zostać już na zawsze na powierzchni w ziemi – w trumnie należy natomiast umieścić świeżo kupione ubranie.
Wytyczne dotyczące ubrania zmarłego – przesądy
Niektóre zabobony określają również kolor i rodzaj ubrania, w którym należy pochować zmarłego. Według przesądów powinny być to eleganckie ubrania – garnitur w przypadku mężczyzn i dłuższa sukienka dla kobiet. Za prześmiewcze uznaje się również pochowanie zmarłego w ubraniach o barwie jasnej. Jedynym dopuszczalnym elementem garderoby w kolorze białym jest elegancka męska koszula. Według przesądów nieodpowiedni strój jest wyrazem braku poszanowania dla życia w zaświatach. Z tego powodu należy zadbać o to, aby garderoba zmarłego odpowiadała wyniosłości całego aktu przejścia do życia wiecznego. W przypadku braku odpowiednich ubrań należy zakupić poszczególne elementy garderoby. Przesądy określają ściśle, że nie należy ubierać zmarłego w koszule lub spodnie obcej osoby. Jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest uszycie specjalnego stroju lub zakupienie kompletu w sklepie z odzieżą tego typu.
Czego należy wystrzegać się podczas przygotowywania ciała do pochówku?
Inne przesady związane z ubraniem zmarłego rozpowszechnione są między innymi na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie. Według wiernych w tych rejonach zmarłego należy pochować w jego ulubionych butach odświętnych. Wytłumaczenie takiego podejścia oparte jest na znaczeniu obuwia w funkcjonowaniu każdej osoby – z tego powodu w ostatniej drodze osoby zmarłej powinna towarzyszyć para butów, z którą był szczególnie związany. Bardzo częstą praktyką jest również ubieranie zmarłym butów w zbyt dużym rozmiarze. Według przesądów należy unikać takich zachowań, nawet jeśli są one wygodniejsze pod względem praktycznym dla rodziny.
Kto powinien zająć się przygotowaniem ciała do pogrzebu?
Odpowiedni kolor i rodzaj ubrania nie jest jedynym aspektem, który poruszany jest w przesądach wiernych. Szczegółowe wytyczne, wskazujące na drogę uniknięcia potępienia, zahaczają również o sposób przygotowania ciała i ubieranie zmarłego. Według podań ludowych umycie i ubranie ciała zmarłego płci męskiej powinno być zarezerwowane dla najstarszego męskiego potomka rodu, natomiast jeśli zmarła jest kobietą to funkcja ta spoczywa dla najstarszej przedstawicielce danej rodziny. Brak uszanowania tej zasady jest według przesądów oznaką braku poszanowania dla zmarłego. Ciekawy zabobon dotyczy również dokładnego sprawdzenia ubrania zmarłego przed umieszczeniem w trumnie. Służy to znalezieniu wszystkich supełków, jakie mogły się utworzyć na nitkach w marynarce lub spodniach. Według niektórych podań pozwala ta uniknąć „zapętlenia się duszy zmarłego w ziemskie sprawy”. Czynność ta, podobnie jak mycie i ubieranie, również jest zarezerwowana dla członka rodziny tej samej płci. Warto zapoznać się z najważniejszymi przesądami pogrzebowymi, również tymi dotyczącymi ubrania. Dla wielu osób wierzenia te wciąż mają bowiem silne zakorzenienie w lokalnej kulturze.
Zobacz także:
